کاهش چشمگیر درختان شمال در دهه‌های اخیر/ جنگل‌های هیرکانی دیگر تاب زیاده‌خواهی ندارد
تاریخ انتشار: ۱۵ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۸۷۳۲۹
کارشناسان، جنگل‌های هیرکانی واقع در شمال کشور را متعلق به دوره سوم زمین‌شناسی از یخبندان و به عنوان فسیل زنده می‌دانند با این‌حال در دهه‌های گذشته عواملی نظیر برداشت بی‌رویه، قاچاق چوب و آتش‌سوزی حجم قابل توجهی از این جنگل های باارزش را نابود کرده است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از گلستان، ایران سرزمینی سرشار از ثروت طبیعی است که جنگل‌ها جزئی از آن هستند اما در شمال کشور مناطق جنگلی به واسطه اینکه قدیمی‌ترین درختان دنیا یعنی جنگل‌های هیرکانی در آنجا هستند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است این جنگل‌ها که به نام «فسیل زنده» یا موزه طبیعی یاد می‌شود از دوره سوم زمین‌شناسی از یخبندان سالم مانده‌اند و به همین خاطر از نظر تنوع ژنتیکی با ارزش و بی‌نظیر هستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این جنگل‌ها نوار سبزی به طول ۸۵۰ کیلومتر هستند که از جلگه گرگان تا قسمتی از کشور آذربایجان به طول تقریبی ۸۰۰ کیلومتر و عرض ۲۰ تا ۷۰ کیلومتر و با مساحتی حدود ۱.۸۴ میلیون هکتار نیم‌رخ شمالی البرز از آستارا تا گلیداغی را در بر می‌گیرند.
مساحت این جنگل‌ها در گذشته حدود پنج میلیون هکتار بود اما در دهه‌های اخیر به دلیل جفای بشر به طبیعت، تنها به صورت لکه‌هایی پراکنده بر نقشه جغرافیایی و خاطراتی در ذهن سالخوردگان باقی مانده است.
تخریب و از میان رفتن بخش عمده‌ای از جنگل‌های هیرکانی در شمال ایران هم به استناد آمارهای رسمی و هم نقشه جغرافیای طبیعی واقعیتی انکارناپذیر است که به اعتقاد کارشناسان باید جدی گرفته شود.
مسلم کلبادی‌نژاد یک پژوهشگر و کارشناس ارشد علوم جنگل در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا یکی از دلایل تخریب جنگل‌های هیرکانی را برداشت بی‌رویه از جنگل‌ها می‌داند و می‌گوید: احداث کارخانه‌های کاغذسازی در شمال ایران با توان رویش جنگل‌های شمال متناسب نبود، چنین صنایعی باید در خوزستان که نیشکر دارد، ساخته می‌شد.
وی ادامه می‌دهد: در دهه ۱۳۶۰ برداشت چوب از جنگل‌های هیرکانی به حدود دو میلیون متر مکعب در سال رسید که فشار زیادی در آن دوره به این جنگل‌ها وارد کرد.
این مدرس دانشگاه با تاکید بر اینکه برای حریم جنگل‌ها باید علامت‌گذاری به خوبی انجام شود، می‌افزاید: مدیران منابع طبیعی باید اختیارات بیشتری داشته باشند و از طرفی حمایت قانونی بیشتری از آنان شود.
وی اضافه می‌کند: دستگاه قضا نباید از حقوق دولتی چشم‌پوشی کند، زیرا نه تنها کمکی به مردم نمی‌شود بلکه عوارض و پیامدهای زیست محیطی آن باز هم به مردم بر می‌گردد.
این کارشناس جنگل معتقد است که کاهش وسعت جنگل‌ها، موجب شسته شدن رسوبات سطح خاک می‌شود که این رسوبات در پایین دست، باعث افزایش تولید رسوب و پر شدن مخازن سدها، افزایش رواناب و ایجاد سیلاب‌های فصلی می‌شود و در درازمدت فرسایش و هدر رفت خاک را افزایش می‌دهد و موجب کاهش حاصل‌خیزی خاک می‌شود.
بر اساس آمار اعلامی از سوی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، سالانه ۱۲۵ هزار هکتار جنگل در کشور تخریب می‌شود که سهم جنگل‌های شمال ۴۵ هزار هکتار یعنی ۳۶ درصد آن است.
از طرفی سرانه جنگل در کشور ۱۷/۰ هکتار است و این در حالی است که سرانه جهانی جنگل ۶۲ هکتار می‌رسد، همین آمارها می‌تواند زنگ خطر و تلنگری برای جلوگیری از تخریب جنگل باشد با این حال در طول سال اخبار زیادی مبنی بر قاچاق چوب و ویلاسازی که حاکی از جنگل‌تراشی است در رسانه‌ها منتشر می‌شود.
مازندران یکی از استان‌های شمالی کشور است که وسعت زیادی از جنگل‌های هیرکانی در آن قرار دارد به عبارتی چیزی حدود ۵۴ درصد از عرصه‌های جنگلی شمال کشور در این استان قرار دارد، همچنین نیمی از جنگل‌های هیرکانی ثبت شده در سازمان جهانی یونسکو در جغرافیای مازندران واقع است با این حال این طبیعت بکر از دست‌درازی افرادی فرصت‌طلب و زیاده‌خواه هیچ‌گاه در امان نمانده است.
این موضوع تاجایی جدی است که چندی پیش استاندار مازندران در جلسه ستاد بحران ضمن مهم شمردن گونه‌های جنگل هیرکانی افزایش قاچاق چوب در استان را به عنوان یک ضعف در مدیریت بحران استان اعلام کرد و خواستار برخورد جدی با متخلفان شد.
بر اساس اخبار منتشر شده در رسانه‌های استان مازندران سالانه ده‌ها تن چوب از جنگل‌های این خطه قاچاق می‌شود اما مسئولان استانی ضمن تلاش برای مقابله با افراد متخلف تلاش به توسعه زراعت چوب با هدف حفظ جنگل و استفاده مجاز از جنگل‌ها دارند.
نیاز سالانه کشور به ۱۳ میلیون مترمکعب چوبدر این رابطه سیدعلی علوی مدیرکل منابع طبیعی استان مازندران با بیان اینکه نیاز سالانه صنایع چوب کشور ۱۳ میلیون مترمکعب است، به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: هم اکنون تولید نهال در استان به هفت میلیون و ۲۰۰ هزار اصله نهال رسیده است.
وی ادامه می‌دهد: طبق آمایشی که در کل کشور انجام شد، نزدیک به ۹۰۰ هزار هکتار زمین مستعد زراعت چوب برآورد شده است که قابلیت زراعت چوب دارد؛ این عدد در غرب مازندران و در اراضی موسوم به ۱۰ هکتاری، چیزی حدود ۶۰۰ هکتار است.
استان گلستان یکی دیگر از استان‌های شمالی است که بخشی از جنگل‌های هیرکانی در آن قرار دارد اما این خطه هم از هجمه قاچاقچیان چوب در امان نمانده است و قطع غیرمجاز درختان از مشکلات این استان هم به شمار می‌رود از این رو مسئولان استانی در تلاش برای جنگل‌کاری و توسعه زراعت چوب هستند.
حمید سلامتی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیرداری گلستان در این رابطه به خبرنگار ایمنا می‌گوید: از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون در گلستان ۷۵ هزار هکتار جنگل‌کاری شده است.
وی با اشاره به آغاز طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در کشور گفت: در راستای اجرای این طرح و با توجه به کاهش سطح بیابانی استان یک میلیون و ۵۰۰ هزار گونه مرتعی در شمال استان کاشته خواهد شد.
سلامتی ادامه می‌دهد: پنج میلیون و ۳۰۰ هزار اصله نهال نیز برای مناطق جنوبی استان باتوجه به شرایط جنگلی و فضای سبز در مدت چهار سال تولید و کاشت می‌شود.
اغلب آتش‌سوزی‌ها سهل‌انگاری انسانی استبا نگاهی به اخبار رسانه‌های مکتوب و مجازی استان گیلان به تیترهایی نظیر کشف قاچاق در آستارا، آستانه، صومعه سرا و غیره به وفور به چشم می‌خورد و این نشان می‌دهد که گیلان هم از گزند قاچاقچیان چوب در امان نمانده است.
در این راستا مازیار رضوی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان ضمن انتقاد از برداشت بی‌رویه از جنگل‌ها در دهه‌های گذشته به خبرنگار ایمنا می‌گوید: برای تأمین نیاز چوب کشور به دنبال توسعه زراعت چوب در استان هستیم.
وی ادامه می‌دهد: با توجه به ابلاغ طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در کشور این استان هم در تلاش برای تحقق سهم تعیین شده است.
رضوی خواستار مشارکت مردم در حفظ و نگهداری جنگل‌ها شد و اضافه کرد: یکی از مشکلات جدی ما در تخریب جنگل به جز قاچاق چوب، بحث آتش‌سوزی جنگل‌ها به دلیل سهل‌انگاری برخی گردشگران است که در این راستا همراهی و مشارکت مردم بسیار مؤثر واقع خواهد شد.
طبق بررسی‌های صورت گرفته از سوی یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران علاوه بر اینکه گرم‌تر شدن هوا، وزش باد گرم، بارش کم باران، سخت گذر بودن مناطق، ریزش برگ‌های خشک، بیش از ۸۰ درصد از آتش‌سوزی جنگل‌های استان خطای انسانی به‌ویژه بی‌توجهی گردشگران است.
این فرایند آتش‌سوزی جنگل‌ها تنها در فصل تابستان خلاصه نمی‌شود و سایر فصول هم درگیر این آتش‌سوزی هستند تا جایی که در آذرماه سال جاری به گفته محمدرضا حق‌بین، سرپرست مدیریت بحران گیلان، ۱۴ شهرستان این استان درگیر حریق شدند.
بر اساس اظهارات این مقام مسئول اغلب آتش‌سوزی‌ها بر اثر وزش باد گرم و کاهش شدید رطوبت هوا به جز عامل انسانی رخ می‌دهد.
به باور کارشناسان آتش‌سوزی یکی از خسارت‌بارترین اتفاقاتی است که برای جنگل رخ می‌دهد، حادثه‌ای که در مدت کوتاه، پوشش گیاهی، محیط زیست، خاک و به زندگی موجودات زنده آسیب جدی می‌زند.
مطابق اعلام مسئولان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور از ابتدای سال‌جاری تا پایان تیرماه، ۶۴۳ مورد آتش‌سوزی در سطح مراتع و جنگل‌های کشور روی داد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۳۵ درصد بیشتر است.
بر اساس این گزارش، چهار هزار و ۱۳۲ هکتار از جنگل‌ها و مراتع دچار حریق شد که از لحاظ سطح، نسبت به مدت مشابه پارسال ۳۶۱ درصد افزایش نشان می‌دهد.
به گزارش ایمنا، سوالی که در اذهان عموم جامعه در مورد تکرار این آتش‌سوزی‌ها و خسارت‌های وارده مطرح بوده این است که آیا نمی‌شود این دغدغه جنگل را برای همیشه برطرف کرد؟
چرا برای حفظ این ریه‌های کره زمین تدابیر ویژه‌ای اتخاذ نمی‌شود، چرا در جامعه برای حفظ این عرصه‌های کم‌نظیر فرهنگ‌سازی به معنای واقعی نشده است؟
چرا باید هر ماه از ایام سال، خبر آتش‌سوزی جنگل در از رسانه‌های شنید، بی‌تفاوتی یا بی‌مدیریتی یا بی‌فرهنگی این داستان غم‌انگیز را چه می‌توان تعبیر کرد.
گزارش از الهام رئوفی‌فر، خبرنگار ایمنا در استان گلستان
کد خبر 733119منبع: ایمنا
کلیدواژه: استان گلستان استان مازندران استان گیلان شهر رشت گرگان ساری جنگل هیرکانی آتش سوزی جنگل آتش سوزی جنگل ها و مراتع قطع درختان جنگلی قاچاق چوب قاچاق چوب در جنگل های شمال کشور جنگل های هیرکانی جنگل های شمال کشور شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق جنگل های هیرکانی جنگل های هیرکانی آتش سوزی جنگل ها خبرنگار ایمنا منابع طبیعی ادامه می دهد جنگل ها هزار هکتار جنگل ها قاچاق چوب زراعت چوب رسانه ها بر اساس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۸۷۳۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کاهش ۲۵.۹ میلی‌متری بارش‌ها در کشور برخلاف بارندگی‌های اخیر
به گزارش خبرگزاری مهر، بر اساس اطلاعات بارشی سازمان هواشناسی کشور از ابتدای سال جاری آبی تا پایان روز گذشته (۷ اردیبهشت) بیشترین کاهش بارش با منفی ۴۰.۸ درصد مربوط به استان قزوین است. همچنین بارش‌ها در استان سمنان ۴۰.۵ درصد و در تهران ۳۸ درصد کاهش یافته است. در ۲۵ استان کشور بارش‌ها نیز با کاهش بوده که می‌توان به هرمزگان با کاهش ۲۵.۵ درصدی، گیلان با رشد منفی ۲۶.۳ درصد، فارس کاهش ۲۸.۳ درصد، بوشهر با ۲۷.۲ درصد و البرز با کاهش ۲۵.۲ درصد اشاره کرد.
در ۶ استان خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، کرمانشاه، گلستان، همدان و یزد بارش‌ها مثبت شده است. میزان کاهش بارندگی‌ها در استان تهران ۸۶.۴ میلیمتر در مقایسه با دوره بلندمدت است. در استان قزوین کاهش بارش‌ها ۱۰۲.۵ میلیمتر بوده است. در مجموع براساس اطلاعات سازمان هواشناسی، از ابتدای سال جاری تا (۷ اردیبهشت) بارندگی در کشور ۱۲.۷ درصد یا به عبارت دیگر ۲۵.۹ میلیمتر کاهش داشته است.
کد خبر 5999568
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است